Obrona przed nakazem zwrotu dotacji oświatowych – sukces w postępowaniu przed Samorządowym Kolegium Odwoławczym

Reprezentowaliśmy organ prowadzący przedszkole niepubliczne w sprawie dotyczącej zwrotu dotacji oświatowych. Organ dotujący wydał decyzję nakazującą zwrot blisko 240 tys. zł wraz z odsetkami.

W odwołaniu podnieśliśmy m.in., że organ pierwszej instancji faktycznie nie wszczął postępowania administracyjnego w przedmiocie obowiązku zwrotu dotacji przeciwko naszemu Klientowi, który jest nowym organem prowadzącym. Wszczął i prowadził to postępowanie przez dłuższy okres przeciwko staremu organowi. Po zmianie organu prowadzącego, tuż przed zakończeniem postępowania organ dotujący skierował czynności końcowe do nowego organu. Następnie wydał przeciw niemu decyzję nakazującą zwrot dotacji oświatowych w kwocie należności głównej blisko 240 tyś zł. wraz z odsetkami. Nowy organ prowadzący nawet nie istniał w momencie pobrania dotacji. Tym bardziej więc nie pobierał ani nie rozliczał dotacji w zakwestionowanym okresie. Wskazaliśmy również na naruszenie przepisów ustawy o finansach publicznych oraz ustawy o finansowaniu zadań oświatowych i ordynacji podatkowej oraz naruszenia procedury administracyjnej.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze zgodziło się z naszą argumentacją i uchyliło decyzję nakazującą zwrot dotacji w całości.

W dotychczasowych poglądach i orzecznictwie obecne było stanowisko, że skutki pobrania i wykorzystania dotacji „podążają” za placówką. Zgodnie z tym poglądem każda kolejna osoba fizyczna lub prawna, która staje się kolejnym organem prowadzącym placówki otrzymuje nie tylko uprawnienie do dalszego pobierania dotacji. Miała ona również przejąć odpowiedzialność za to co zrobił jej poprzednik. Przy takim poglądzie nowy organ prowadzący zawsze musiał liczyć się z ryzykiem nakazania zwrotu dotacji, których nie pobrał ani nie rozliczył. Niepodatkowe należności budżetu jednostek samorządu terytorialnego, do których należy obowiązek zwrotu dotacji oświatowych powstaje z mocy prawa. Co jest jednak najważniejsze obowiązek ten powstaje w momencie zajścia konkretnego zdarzenia (nienależne pobranie, wykorzystanie niezgodnie z przeznaczeniem). Wobec tego zawsze staliśmy na stanowisku, że tylko ten kto doprowadził do powstania należności dotacyjnej powinien za nią odpowiadać. I tylko do takiej osoby powinna być kierowana decyzja, o której mowa w art. 252 ust.1.pkt.1. ustawy o finansach publicznych.

Dlaczego to ważne?

• SKO przychyliło się do poglądu, że obowiązek zwrotu dotacji obciąża wyłącznie ten organ prowadzący, który faktycznie pobrał i wykorzystał środki, a nie jego następcę.
• Kontrola dotacji oświatowych i wydane w jej następstwie decyzja o zwrocie dotacji nie może prowadzić do automatycznego nakazu zwrotu – każde rozstrzygnięcie musi opierać się na przepisach prawa procesowego i materialnego. Jeden z najważniejszych obowiązków organów dotujących przy prowadzeniu postępowania o zwrot dotacji oświatowych jest ustalenie, kto jest stroną tego postępowania.

Obrona przed nakazem zwrotu dotacji oświatowych jest możliwa, jednym ze środków obrony jest możliwość złożenia odwołania do Samorządowego Kolegium Odwoławczego, tym samym zawsze warto sprawdzać czy nakaz zwrotu dotacji jest rzeczywiście zasadny.