Wynagrodzenie dyrektora, który jest organem prowadzącym przedszkole
Osoba fizyczna, która jest organem prowadzącym placówkę oświatową może ustalić sobie wynagrodzenie za wykonywanie funkcji dyrektora i pobierać je z dotacji. Oczywiście należy dopełnić wymaganych formalności i nie przekraczać limitu kwotowego. Należy mieć też na uwadze, że bywa również kwestionowane prawo organu prowadzającego, który jest osobą nieposiadającą kwalifikacji pedagogicznych a wykonuje funkcje dyrektora do pobierania swojego wynagrodzenia z dotacji. Czy organ prowadzący a jednocześnie dyrektor placówki niepublicznej może sam sobie wypłacić „wyrównanie” wynagrodzenie na koniec roku, kiedy zostaną mu środki z dotacji? Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 25 lipca 2024 r. pokazuje, że taka praktyka może skończyć się skutecznym nakazaniem zwrotu dotacji oświatowej.
Skąd ograniczenie możliwości wyrównywania wynagrodzenia dyrektora placówki oświatowej przed 2020 r.?
Jak wiadomo obowiązuje limit finansowania wynagrodzenia organu prowadzącego jako dyrektora (także osoby fizycznej pełniącej inną funkcję w zakresie kształcenia, wychowania i opieki) z dotacji oświatowej. Również w okresie objętym wyrokiem przepisy jasno wskazywały, że dotacja może pokrywać takie wynagrodzenie, o ile nie przekracza 150% średniego wynagrodzenia nauczyciela dyplomowanego – ale miesięcznie. To oznacza, że np. dyrektor nie może sobie np. naliczyć i wyrównać 12 000 zł jednorazowo w grudniu, twierdząc, że to 12×1000 zł. W takim przypadku pod rządami poprzednio obowiązujących przepisów w grudniu mógł wypłacić sobie co najwyżej 1000 zł
Należy zadbać o dokumentacje i prawidłowy sposób postępowania
W analizowanej sprawie organ prowadzący będący jednocześnie dyrektorem wypłacił sobie wynagrodzenie w grudniu, bo – jak nie kwestionował – dopiero wtedy wiedział, ile może sobie wypłacić. Czyli stwierdził wtedy ile pieniędzy z dotacji zostało mu jeszcze na rachunku bankowym i postanowił przy ich pomocy wyrównać sobie wynagrodzenie. Wydrukowana „lista płac” bez daty, podpisu i wcześniejszych miesięcznych wypłat w ocenie organu dotującego ani SKO nie wystarczyła do obrony przed nakazem zwrotu dotacji. Sąd uznał, również z tego względu że pobrana z dotacji kwota nie stanowiła wynagrodzenie, lecz była rozporządzeniem pozostałością środków dotacyjnym. Czyli faktycznie „zyskiem” z dotacji. Zysku zaś organ prowadzący nie może z dotacji pobierać.
Czy Dyrektor będący organem prowadzącym przedszkole może sobie wyrównywać wynagrodzenie rozliczane z dotacji po zmianie przepisów w 2020 r.?
Dopiero od 2020 r. zmieniły się przepisy. Możliwość rozliczania wynagrodzenia dyrektora z dotacji zaczęły odnosić się do rocznych limitów. Ale w sprawie z 2018 roku obowiązywał limit miesięczny. To ważne: jeśli dziś ktoś analizuje swoją sytuację w kontekście lat poprzednich, nie może przykładać do tego obecnych przepisów. Należności dotyczące okresu do 2020 r. są już co prawda najczęściej przedawnione, ale nie są takie, jeśli doszło do przerwania lub zawieszenia biegu terminów przedawnienia. W takich sprawach wyrównania dokonane w odniesieniu do całego roku, a nie konkretnego miesiąca mogą stać się przedmiotem kwestionowania w ramach toczących się postępowań w przedmiocie zwrotu dotacji.
Nie oznacza to jednak, że po 2020r. (od kiedy można odnosić rozliczenie dotacji przeznaczonej na wynagrodzenie do całego roku, a nie tylko do konkretnego miesiąca) dyrektor może swoim wynagrodzeniem pobieranym z dotacji rozporządzać jak mu się podoba . Nie można na przykład wypłacać sobie przez cały rok wynagrodzenia w wysokości 1000 zł a np. w grudniu, po ustaleniu, że są jeszcze środki z dotacji wypłacić sobie dodatkową kwotę wynagrodzenia, dajmy na to 70.000 zł. Ustalanie i wypłata wyrównania takiego wynagrodzenia jest możliwa. Nie może ona jednak być skutecznie rozliczona z dotacji jeśli organ prowadzący- dyrektor dokonuje jej bez zachowania żadnych, przynajmniej minimalnych ram. Ważny jest też moment takiego wyrównania. Szczególnie rażący i oczywisty jest przypadek kiedy nagła podwyżka i wypłata wynagrodzenia, za cały rok następuje w grudniu.
W naszej ocenie istnieją jednak sytuacje, które uzasadniają zwiększenie wysokości wynagrodzenia i dokonanie jego wyrównywania w ciągu roku dotacyjnego. Taka sytuacja wystąpiła na przykład w 2024r. kiedy wiele jst. nie nadążyło z aktualizacją wysokości dotacji do wzrostu wynagrodzenia minimalnego. W związku z tym organy prowadzące – dyrektorzy, w pierwszej kolejności zobowiązani byli zwaloryzować wynagrodzenia kadry zatrudnionej w oparciu o umowy o pracę. O waloryzację swojego wynagrodzenia mogli zatroszczyć się dopiero po wyrównaniu dotacji, które na ogół miało miejsce po pierwszym kwartale lub później. Jednak wyrównanie wynagrodzenia tego rodzaju również powinno odbyć się w konkretnych ramach, które ograniczą możliwość kwestionowania jego charakteru, a co za tym idzie zasadności pobrania go z dotacji. Powinno też odbyć się w rozsądnym terminie, który pozwoli bronić stanowiska, że pobrana kwota to faktycznie wyrównane wynagrodzenie, a nie próba ustalenia i pobrania sobie zysku z dotacji.
Jakie są porady praktyczne dla dyrektora przedszkola?
- Wynagrodzenie musi być ustalone zawczasu – uchwała, regulamin, umowa.
- Wypłaty powinny być regularne i udokumentowane.
- Dotacja nie jest funduszem rezerwowym, którym można „dopiąć budżet” na wynagrodzenie w grudniu.
Jakie jeszcze konsekwencje może ponieść dyrektor?
Organy prowadzące mają obowiązek nie tylko właściwego wydatkowania dotacji, ale też takiego dokumentowania działań aby wykazać, że dotacje zostały należycie wykorzystane. Orzeczenia sądów i organów administracji jednoznacznie wskazują, że to beneficjent dotacji musi wykazać prawidłowe wykorzystanie pobranych środków. Należy też pamiętać, że wynagrodzenie dyrektora podlega opodatkowaniu podatkiem PIT. W przypadku podatku liniowego czy zasad ogólnych mogą to być spore kwoty. Organ finansujący nakazując zwrot dotacji nie pomniejszy kwoty do zwrotu o zapłacony podatek.
Jak organ prowadzący – dyrektor przedszkola powinien działać bezpiecznie?
- Należycie sporządź wewnętrzne dokumenty organizacyjne
- Określ zasady wynagradzania w dokumentach wewnętrznych
- Wypłacaj środki systematycznie, zgodnie z polityką wynagradzania
- Nie „czyść konta” z dotacji na koniec roku
- Sporządzaj, archiwizuj każdą decyzję i dokument płacowy
- Konsultuj wątpliwe przypadki
- Sięgaj po wsparcie w razie kontroli
Podsumowanie
Wyrok WSA nie jest odosobniony. Stanowi sygnał dla wszystkich organów prowadzących będących dyrektorami swoich placówek, że celowość i logika podejmowanych działań są równie ważne jak formalna poprawność wykorzystania dotacji. Wynagrodzenie to nie zysk – to kwalifikowany wydatek. Warto o tym pamiętać, zanim pojawi się kontrola.
OGRANICZENIE ODPOWIEDZIALNOŚCI
Treści publikowane na tej stronie, w szczególności: blog, aktualności i sukcesy mają charakter wyłącznie informacyjny i edukacyjny. Nie stanowią tym samym porady prawnej... czytaj dalej >>>
Adwokat, wykładowca i partner zarządzający w kancelarii LEXBRIDGE. Specjalizuje się w prawie oświatowym i postępowaniach administracyjnych, wspierając przedsiębiorców oraz organy prowadzące placówki edukacyjne. Łączy doświadczenie prawnicze z wiedzą menedżerską i coachingową.
