W artykule:
Obecnie procedowany jest (01.12.2020 r. – projekt ustawy w Senacie) rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (druk nr 679). Choć główny nacisk przy wprowadzaniu tego uregulowania kładzie się na zmiany dotyczące postępowania dyscyplinarnego nauczycieli (co wynika choćby z tytułu projektu ustawy), chciałbym jednak wskazać na inną sferę projektowanej regulacji.
Cel narzędzia informatycznego
Projekt ustawy zakłada nowelizację ustawy – Prawo oświatowe poprzez dodanie artykułu 44a, który regulować ma wprowadzenie dla wszystkich rodzajów jednostek oświatowych (szkół i placówek publicznych i niepublicznych) narzędzia informatycznego, które jak wyjaśnia ministerstwo, ma na celu umożliwienie szkołom i placówkom korzystania z nieodpłatnego i bezpiecznego, z punktu widzenia ochrony danych osobowych, narzędzia informatycznego, które ma na celu wspieranie działalności szkół i placówek, w tym również ustandaryzowanie prowadzenia procesu dydaktycznego.
Zgodnie z wyjaśnieniem zawartym w uzasadnieniu do projektu, narzędzie informatyczne, o którym mowa, ma pełnić dwie funkcje: repozytorium materiałów dydaktycznych (dostęp publiczny) i narzędzia do wykorzystania w zdalnym nauczaniu (dostęp dla zalogowanych użytkowników).
Zakres przetwarzanych danych osobowych przez narzędzie
Uwagi wymaga w szczególności druga z w/w funkcji. W założeniu dane dotyczące nauczycieli i uczniów mają być automatycznie pobierane z SIO, dodatkowo jednak system ma przetwarzać dane o m.in. adresie elektronicznym użytkownika systemu (które w imieniu ucznia małoletniego wypełnia rodzic), a także wizerunek i głos udostępniany przez ucznia i nauczyciela w czasie rzeczywistym za pośrednictwem transmisji audiowizualnej, jak również treści wytworzone przez ucznia i nauczyciela z wykorzystaniem funkcjonalności narzędzia informatycznego.
Jak zatem widać, zakres danych osobowych, które mają być przetwarzane przez omawiane narzędzie, jest szeroki. Zasadne jest pytanie o podstawę prawną przetwarzania (wydaje się, że możliwe jest oparcie się o art. 6 ust. 1 lit. e RODO – przetwarzanie jest niezbędne do wykonania zadania realizowanego w interesie publicznym – uzasadnienie projektu oraz sama treść ustawy jednak w tym zakresie milczy) oraz o zakres tego przetwarzania w kontekście zasady adekwatności – art. 5 ust. 1 lit. c RODO (czy przetwarzanie aż tak szerokiego zakresu danych jest konieczne i niezbędne do założonych celów) – pytania te należy, póki co, pozostawić otwarte.
Projektowana ustawa reguluje także czas przetwarzania określonych kategorii danych (w znaczeniu przechowywania w bazie). Na szczególną uwagę zasługuje tu regulacja art. 44a ust. 12, który zakłada, że dane dotyczące wizerunku i głosu są przetwarzane w bazie danych narzędzia informatycznego w czasie rzeczywistym i nie podlegają utrwaleniu i przechowywaniu w tej bazie.
Krąg osób uprawnionych do korzystania z narzędzia
Jak wskazano, podmiotami, które będą uprawnione do korzystania z narzędzia informatycznego, będą nauczyciele i uczniowie. Projekt zakłada jednak, że z funkcjonalności narzędzia informatycznego dostępnych po zalogowaniu będzie mogła korzystać również osoba, która założy na nim konto niezależnie od struktury organizacyjnej szkoły lub placówki. Szerzej nie wyjaśniono, kim miałaby być taka osoba, która mogłaby korzystać z narzędzia oraz w jakim celu wprowadza się tego rodzaju uregulowanie, skoro, jak wyjaśniono, narzędzie informatyczne ma służyć przede wszystkim do prowadzenia zajęć zdalnych.
Narzędzie także w szkołach i placówkach niepublicznych
Art. 4 pkt 4 projektu ustawy zakłada wprowadzenie art. 173 ust. 3 Prawa oświatowego, zgodnie z którym z narzędzia informatycznego, o którym mowa w art. 44a będą mogły również korzystać szkoły i placówki niepubliczne oraz niepubliczne inne formy wychowania przedszkolnego.