W artykule:
Kiedy dojdzie do wypadku drogowego nie z naszej winy, po takim zdarzeniu najczęściej osobom poszkodowanym przysługuje odszkodowanie za poniesione straty bądź zadośćuczynienie za doznane krzywdy. Jednak dochodzenie odszkodowań po wypadkach drogowych nie należy do bardzo prostych czynności. Dlatego poniżej przedstawiamy przewodnik – jak krok po kroku uzyskać odszkodowanie za wypadek drogowy?
Co to jest odszkodowanie, a co to jest zadośćuczynienie?
W sytuacji poszkodowania z powodu czynników „zewnętrznych”, tzn. niezależnych od naszej woli i działania, najpewniej pierwsze myśli, jakie przychodzą nam do głowy dotyczą możliwości przywrócenia stanu poprzedniego. A jeśli okaże się to niemożliwe, uzyskania odpowiedniej rekompensaty finansowej.
Świadczenie takie nazywamy odszkodowaniem, przy czym jest ono często utożsamiane z bardzo bliską mu i podobną instytucją prawa cywilnego, czyli zadośćuczynieniem. Różnica między tymi dwoma podstawami jest bardzo prosta: odszkodowanie należy się za szkodę materialną (tj. mogącą zostać bez większych trudności wyrażoną w pieniądzu), zaś zadośćuczynienie przysługuje za krzywdę – uszczerbek niematerialny, taki jak odczuwany ból czy cierpienie.
Dochodzenie odszkodowań – nie pomyl odszkodowania z zadośćuczynieniem
Ten teoretyczny wstęp wbrew pozorom ma istotne znaczenie – jeśli pomylimy zadośćuczynienie z odszkodowaniem (albo na odwrót) i błędnie wskażemy podstawę dochodzonych roszczeń, nasze żądanie może zostać nieuwzględnione. Merytoryczna decyzja to jednak element właściwy zaawansowanemu stadium procesu likwidacji szkody, tylko jak go właściwie zainicjować? Omawiamy procedurę likwidacji szkody i dochodzenia odszkodowania krok po kroku.
Dochodzenie odszkodowań – zgłoszenie szkody
Przede wszystkim należy się oswoić z myślą, że to nam powinno zależeć na odszkodowaniu, wobec tego nikt nie podejmie za nas działania (chyba, że zostanie ustanowiony pełnomocnika, ale o tym powiemy w dalszej części artykułu). Dlatego to na osobie poszkodowanej spoczywa obowiązek zgłoszenia szkody.
Jak zgłosić szkodę?
Generalna odpowiedź na to pytanie brzmi następująco – trzeba złożyć właściwemu podmiotowi oświadczenie woli o żądaniu wypłaty odszkodowania.
„Właściwy podmiot” to osoba, na której spoczywa odpowiedzialność odszkodowawcza za zaistniałą szkodę. Może to być zakład ubezpieczeń, który na podstawie zawartej umowy ubezpieczenia AC zlikwiduje szkodę powstałą na skutek gradobicia. Może to być również zakład ubezpieczeń, z którym umowę ubezpieczenia OC zawarł kierowca pojazdu, z którego winy doszło do stłuczki, w wyniku której doszło do uszkodzenia pojazdu albo po prostu inna osoba fizyczna, która swoim działaniem doprowadziła do jakiejś szkody. Możliwości tutaj jest tyle, ile przypadków życiowych.
Jak przebiega likwidacja szkody?
Podmioty profesjonalne, które zawodowo zajmują się ubezpieczeniami, podlegają prawnym terminom i regulacjom, które dyscyplinują proces likwidacji szkody. I tak, zgodnie z art. 817 k.c., wypłata odszkodowania powinna co do zasady nastąpić w ciągu 30 dni od dnia zgłoszenia żądania. Jak bywa w praktyce? Niestety, różnie.
Art. 817 § 2 k.c. umożliwia wydłużenie tego procesu o czas niezbędny do poczynienia ustaleń wymaganych do likwidacji szkody – ustawa nie precyzuje jednak kryteriów stwierdzenia takiej potrzeby.
Nieco inaczej wygląda sytuacja w przypadku likwidacji szkody np. z ubezpieczenia OC. W tym przypadku ubezpieczyciel również co prawda może „wykroczyć” poza ustawowy 30 dniowy termin, lecz ma obowiązek zlikwidować szkodę najpóźniej w terminie 90 dni od zgłoszenia szkody. Czy taka regulacja wystarczy, żeby ubezpieczyciele terminowo wypłacali należne poszkodowanym kwoty?
Niestety, nie sposób tego potwierdzić, ponieważ po upływie 90 dniowego terminu najgorsze, co może spotkać ubezpieczyciela, to naliczenie mu odsetek przez osobę, której przysługuje odszkodowanie. W skali środków finansowych, którymi obracają tak duże podmioty, jak zakłady ubezpieczeń, nie jest to dla nich wystarczająco groźna perspektywa i wykraczanie poza „wydłużony” termin likwidacji szkody jest niestety powszechne.
A co w przypadku dochodzenia odszkodowania i żądania zapłaty roszczenia od podmiotu, który nie zajmuje się tym profesjonalnie? Wiele zależy od nas samych. W treści (najlepiej pisemnego) żądania powinniśmy wskazać drugiej stronie termin na ustosunkowanie się do naszych oczekiwań. Dla obopólnego dobra nie powinien być to termin ani zbyt krótki (bo zostanie on uznany za niewystarczający i nie będzie obowiązywał), ani zbyt długi (to akurat nie leży w naszym interesie). Przeważnie stosuje się terminy od 7 do 14 dni od daty zapoznania się z żądaniem (np. doręczenia przesyłki poleconej).
Odwołanie od decyzji ubezpieczyciela – co dalej?
Jeśli ubezpieczyciel rozpoznał nasze żądanie i wydał decyzję odmowną, przysługuje nam prawo złożenia od niego odwołania. W takim przypadki zakład ubezpieczeń ponownie analizuje sprawę i weryfikuje, czy wydane rozstrzygnięcie było prawidłowe. Decyzja ubezpieczyciela może zostać w tym procesie zmieniona albo podtrzymana. Czy utrzymanie tej decyzji to koniec drogi o odszkodowanie? Oczywiście, że nie. Podobnie jak w przypadku odmowy wypłaty odszkodowania od np. osoby fizycznej, którą wezwaliśmy do zapłaty, przysługuje nam prawo kolejnych kroków w procesie dochodzenia odszkodowania i skierowania sprawy na drogę sądową.
Pozew o odszkodowanie – jak go napisać?
Napisanie pozwu o odszkodowanie nie jest tak trudne, jak mogłoby się wydawać, jednakże bez przynajmniej minimalnej wiedzy na ten temat wiele nie zdziałamy. Ostrzegamy i odradzamy formułowanie roszczeń w oparciu o wiedzę nabytą w Internecie. Nie tylko wówczas ryzykujemy przegranie sprawy i utratę należnego zadośćuczynienia (żądanie może zostać np. oddalone przez wzgląd na nieudowodnienie przez nas zaistniałej szkody), ale i narażamy się w ten sposób na zapłatę kosztów sądowych jako strona przegrywająca.
Podobnie jak w przypadku wielu innych dziedzin życia codziennego, dochodzenie odszkodowań najbezpieczniej powierzyć profesjonaliście – adwokatowi lub radcy prawnemu, który będzie czuwał nad właściwym poprowadzeniem postępowania.
Udzielając pełnomocnictwa do prowadzenia sprawy o odszkodowanie, pełnomocnik może w naszym imieniu formułować stanowisko, składać oświadczenia woli i zastępować co do zasady w każdej czynności, w której nie jest wymagany nasz osobisty udział (taką sytuacją z oczywistych powodów jest np. badanie przez biegłego lekarza). I to zarówno na etapie postępowania likwidacyjnego, jak i sądowego. Dobry pełnomocnik skonsultuje z Klientem każde istotne posunięcie procesowe oraz dotrzyma każdego terminu. Zaufanie profesjonalnej kancelarii prawnej wyspecjalizowanej w dochodzeniu odszkodowań stanowi znacznie bezpieczniejsze rozwiązanie, niż poleganie jedynie na własnych umiejętnościach.